ΤΟ ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ
ΤΗΣ ΛΥΚΟΧΑΒΙΑΣ
(Για
τη συλλογή διηγημάτων του Κώστα Μπαρμπάτση, Λυκοχαβιά, Κέδρος, 2022)
Στη
συλλογή διηγημάτων του Κώστα Μπαρμπάτση Λυκοχαβιά (Κέδρος, 2022) ο
αναγνώστης έχει την αίσθηση πως κάποιος αόρατος αφηγητής του παρελθόντος (ή
πολλοί μαζί) μας αφηγείται τα γεγονότα. Ο Μπαρμπάτσης αξιοποιώντας αφηγήσεις
τρίτων, ακούσματα, ήθη και δοξασίες ενός τμήματος της ελληνικής περιφέρειας που
εντοπίζεται στις περιοχές της Αιτωλοακαρνανίας και της Ηπείρου, στήνει έξι
δυνατά διηγήματα, τόσο ως προς την πλοκή όσο και ως προς τη θεματολογία τους,
που όλα τους διαδραματίζονται στη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου.
Ποικίλα θέματα θίγονται σ’ αυτές τις
ιστορίες: η μετανάστευση στη Γερμανία με όλα τα επακόλουθά της, η πατρική βία
κατά των θυγατέρων που πάσχιζαν για μια στοιχειώδη αυτονομία και χειραφέτηση,
οι σαλοί της επαρχίας που κάποιες ενέργειές τους και κάποιες αποφάσεις ζωής μάς
αφήνουν έκπληκτους, τα ερωτικά αδιέξοδα που οδηγούν στην παράνοια, η σκληρότητα
και ωμότητα του πολέμου της Αλβανίας, το αρμονικό συνταίριασμα των ανθρώπων της
επαρχίας τη δεκαετία του ’50 και του ’60 με τα στοιχεία της φύσης.
Ο συγγραφέας χαρακτηρίζει το βιβλίο στο
οπισθόφυλλο ως εξής: «Ιστορίες για την απώλεια των συναισθημάτων, της λογικής,
της ίδιας της ζωής». Θα πρόσθετα: ο αχός, η βοή μιας σκληρής εποχής που φτάνει
ως τις μέρες μας πεντακάθαρα, χάρη στην ντοπιολαλιά που συντηρεί και διασώζει
διά των ιστοριών του ο συγγραφέας, πιστεύοντας πως, κατ’ αυτόν τον τρόπο, η
αλήθεια που αυτές εκφράζουν φτάνει πιο ευθύβολη, διαυγής και στιλπνή στο
σημερινό αναγνώστη.
Ο Μπαρμπάτσης τόλμησε, χρησιμοποιώντας το
γλωσσικό ιδίωμα της Δυτικής Ελλάδας, να σταθεί με επάρκεια απέναντι στον Σωτήρη
Δημητρίου, τόσο ως προς τη νοστιμιά και γλύκα της γλώσσας του, όσο και ως προς
τη ψυχογραφική δύναμη και τραγικότητα ζωής των ηρώων του.
(αδημοσίευτο κείμενο, γραμμένο το
2023)